O’zbekiston mustaqillikka erishganidan buyon, mamlakat iqtisodiyotning barcha sohalarida, jumladan muhandislik va texnologiya sohalarida ham sezilarli rivojlanishga erishdi. So’nggi yillarda, ayniqsa raqamli texnologiyalar sohasidagi innovatsiyalar va ularning amaliy qo’llanilishi diqqat markazida turibdi. Bu maqolada O’zbekistondagi muhandislik innovatsiyalari, raqamli texnologiyalarning joriy etilishi va ularning turli sohalardagi amaliy qo’llanilishi haqida batafsil ma’lumot beriladi.

Raqamli transformatsiya

O’zbekiston hukumati “Raqamli O’zbekiston-2030” strategiyasini qabul qildi. Bu strategiya doirasida mamlakatda raqamli infratuzilmani rivojlantirish, davlat xizmatlarini raqamlashtirish va iqtisodiyotning turli tarmoqlarida raqamli texnologiyalarni joriy etish ko’zda tutilgan. Bu jarayonda muhandislar va texnologiya mutaxassislari muhim rol o’ynamoqda.

Muhandislik sohasidagi innovatsiyalar

1. Sun’iy intellekt va mashinali o’rganish: O’zbekistonda sun’iy intellekt texnologiyalari turli sohalarda qo’llanilmoqda. Masalan, qishloq xo’jaligida hosildorlikni bashorat qilish, sug’orish tizimlarini optimallashtirish va zararkunandalarga qarshi kurashish uchun AI algoritmlari ishlab chiqilmoqda.
2. Katta ma’lumotlar (Big Data) tahlili: Davlat boshqaruvi, sog’liqni saqlash va ta’lim sohalarida katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlash va tahlil qilish uchun zamonaviy usullar joriy etilmoqda. Bu orqali qaror qabul qilish jarayoni takomillashtirilmoqda.
3. Internet of Things (IoT): Aqlli shahar loyihalari doirasida IoT qurilmalari va sensorlari yordamida transport oqimini boshqarish, energiya sarfini nazorat qilish va atrof-muhit monitoringi amalga oshirilmoqda.
4. 3D bosib chiqarish: Sanoat va tibbiyot sohalarida 3D bosib chiqarish texnologiyalari tobora keng qo’llanilmoqda. Bu texnologiya orqali murakkab detallarni tez va arzon ishlab chiqarish, shuningdek, tibbiy protezlar va implantlar yaratish imkoniyati paydo bo’ldi.
5. Bulutli hisoblash: O’zbekistonda bulutli texnologiyalar asosida turli xizmatlar ko’rsatish yo’lga qo’yilmoqda. Bu esa korxonalar va davlat tashkilotlariga o’z IT infratuzilmasini samarali boshqarish imkonini bermoqda.

Amaliy qo’llanish sohalari

1. Elektron hukumat: Davlat xizmatlarini raqamlashtirish orqali fuqarolar va tadbirkorlar uchun ko’plab xizmatlar onlayn tarzda ko’rsatilmoqda. Bu jarayonda muhandislar axborot xavfsizligi va ma’lumotlar himoyasini ta’minlash ustida ishlamoqda.
2. Raqamli banking: O’zbekistonda mobil banking va raqamli to’lov tizimlari jadal rivojlanmoqda. Muhandislar xavfsiz va qulay moliyaviy xizmatlarni yaratish ustida ishlamoqda.
3. Ta’lim: Masofaviy ta’lim platformalari, interaktiv o’quv materiallari va virtual laboratoriyalar yaratilmoqda. Bu esa ta’lim sifatini oshirish va uni hammabop qilishga xizmat qilmoqda.
4. Sog’liqni saqlash: Telemedicine tizimlari, elektron tibbiy yozuvlar va diagnostika uchun AI-asosli yechimlar ishlab chiqilmoqda. Bu esa tibbiy xizmatlar sifatini oshirish va ularni chekka hududlarga ham yetkazish imkonini bermoqda.
5. Ishlab chiqarish: Sanoat korxonalarida avtomatlashtirish va robotlashtirish jarayonlari keng joriy etilmoqda. Bu esa mehnat unumdorligini oshirish va mahsulot sifatini yaxshilashga yordam bermoqda.

Kelajak istiqbollari

O’zbekistonda raqamli texnologiyalar va muhandislik innovatsiyalari sohasida katta salohiyat mavjud. Yosh va iste’dodli mutaxassislarning ko’payishi, xorijiy investitsiyalarning jalb etilishi va davlat tomonidan innovatsiyalarni qo’llab-quvvatlash siyosati bu sohaning yanada rivojlanishiga zamin yaratmoqda.

Xulosa qilib aytganda, O’zbekistonda muhandislik innovatsiyalari va raqamli texnologiyalarning amaliy qo’llanilishi mamlakatning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga katta hissa qo’shmoqda. Bu jarayon nafaqat texnologik rivojlanishni, balki yangi ish o’rinlari yaratilishi va hayot sifatining yaxshilanishini ham ta’minlamoqda. Kelajakda bu sohaning yanada rivojlanishi O’zbekistonning global raqamli iqtisodiyotdagi o’rnini mustahkamlashga xizmat qiladi.