O’zbekiston qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish bo’yicha katta salohiyatga ega. Ayniqsa, quyosh va shamol energiyasi mamlakatimiz uchun istiqbolli yo’nalishlar hisoblanadi.
Quyosh energiyasi: O’zbekiston yiliga 300 dan ortiq quyoshli kunlarga ega, bu esa quyosh energiyasidan samarali foydalanish imkonini beradi. Hozirda mamlakatda bir qancha yirik quyosh elektr stansiyalari qurilmoqda. Masalan, Navoiy viloyatidagi 100 MVt quvvatga ega bo’lgan “Nur Navoiy” quyosh elektr stansiyasi va Samarqand viloyatidagi 131 MVt quvvatli stansiya shular jumlasidandir. Bunday loyihalar elektr energiyasi ishlab chiqarishni oshirish bilan birga, ekologik vaziyatni yaxshilashga ham xizmat qiladi.
Shamol energiyasi: O’zbekistonning ba’zi hududlari, ayniqsa Qoraqalpog’iston Respublikasi va Navoiy viloyati shamol energiyasidan foydalanish uchun qulay sharoitga ega. Hozirda Qoraqalpog’istonda 100 MVt quvvatga ega bo’lgan shamol elektr stansiyasi qurilishi rejalashtirilgan. Bu loyiha amalga oshirilsa, yiliga 350 million kVt/soat elektr energiyasi ishlab chiqarilishi va 160 ming tonna karbonat angidrid chiqindilari kamaytirilishi kutilmoqda.
Istiqbollar: O’zbekiston hukumati 2030 yilgacha qayta tiklanuvchi energiya manbalarining ulushini 25 foizga yetkazishni rejalashtirmoqda. Bu maqsadga erishish uchun quyidagi chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda:
- Xorijiy investitsiyalarni jalb qilish
- Soha uchun kadrlar tayyorlash
- Qonunchilikni takomillashtirish
- Soliq imtiyozlarini joriy etish
Xulosa qilib aytganda, O’zbekistonda quyosh va shamol energiyasidan foydalanish katta istiqbollarga ega. Bu sohani rivojlantirish orqali mamlakat energetika xavfsizligini ta’minlash, ekologik vaziyatni yaxshilash va iqtisodiy o’sishga erishish mumkin.
