O’zbekiston qurilish va arxitektura sohasida sezilarli taraqqiyotga erishmoqda. Zamonaviy loyihalash texnologiyalari nafaqat binolarning sifati va funksionalligini oshirmoqda, balki butun qurilish jarayonini optimallashtirishga ham xizmat qilmoqda. Keling, O’zbekistonda keng qo’llanilayotgan asosiy innovatsion texnologiyalarni ko’rib chiqaylik.
Birinchi navbatda, Building Information Modeling (BIM) texnologiyasi alohida e’tiborga loyiq. Bu texnologiya loyihalash, qurilish va bino ekspluatatsiyasi jarayonlarini yagona raqamli platformada birlashtiradi. O’zbekistonda BIM texnologiyasini joriy etish bo’yicha davlat dasturi ishlab chiqilgan bo’lib, bu sohaning rivojiga katta turtki bermoqda.
3D-modellashtirish va vizualizatsiya texnologiyalari ham keng qo’llanilmoqda. Bu usullar loyihani aniq tasavvur qilish, xatolarni oldindan aniqlash va mijozlar bilan samarali muloqot o’rnatishga yordam beradi. Toshkent shahridagi zamonaviy binolar loyihalari aynan shu texnologiyalar yordamida yaratilmoqda.
Aqlli bino kontseptsiyasi O’zbekistonda tobora ommalashib bormoqda. Bu yondashuv binoning barcha tizimlarini – yoritish, isitish, xavfsizlik va boshqalarni yagona boshqaruv tizimiga birlashtiradi. Natijada, binoning energiya samaradorligi oshadi va foydalanuvchilar uchun qulaylik yaratiladi.
Virtual va kengaytirilgan reallik (VR/AR) texnologiyalari ham loyihalash jarayonida qo’llanila boshlandi. Bu texnologiyalar loyihani virtual muhitda ko’rish va o’zgartirish imkonini beradi, bu esa loyihalash jarayonini yanada samarali qiladi.
Modulli qurilish texnologiyasi O’zbekistonda yangi yo’nalish hisoblanadi. Bu usul qurilish muddatlarini qisqartirish va sifatni oshirish imkonini beradi. Ayni paytda, Toshkent viloyatida modulli uy-joy majmualari qurilishi rejalashtirilmoqda.
Zamonaviy materiallar va texnologiyalar, masalan, o’z-o’zini tozalaydigan fasadlar, energiya tejamkor oynalar, issiqlik va tovush izolyatsiyasi uchun innovatsion materiallar keng qo’llanilmoqda. Bu esa binolarning energiya samaradorligini oshirish va ekologik xavfsizligini ta’minlashga yordam beradi.
Loyihalash jarayonida sun’iy intellekt va mashinali o’qitish texnologiyalari ham qo’llanila boshlandi. Bu texnologiyalar loyihaning optimal variantlarini tanlash, xatolarni aniqlash va loyihalash jarayonini avtomatlashtirish imkonini beradi.
Xulosa qilib aytganda, O’zbekistonda zamonaviy loyihalash texnologiyalari jadal sur’atlar bilan rivojlanmoqda. Bu esa qurilish sifatini oshirish, energiya samaradorligini ta’minlash va shaharlarimiz qiyofasini zamonaviylashtirish imkonini bermoqda. Kelajakda bu texnologiyalarning yanada keng joriy etilishi kutilmoqda, bu esa O’zbekiston arxitekturasi va qurilish sohasining yangi bosqichga ko’tarilishiga zamin yaratadi.
